Mu?la Ticaret Borsas? (MTB), Mu?la Ticaret ve Sanayi Odas? (MUTSO), Fethiye Ticaret ve Sanayi Odas? (FTSO), Milas Ticaret ve Sanayi Odas? (M?TSO), Bodrum Ticaret Odas? (BODTO), Marmaris Ticaret Odas? (MTO) son dönemde üye i?letmelerden gelen sorun ve talepleri de?erlendirmek ve çözüm bulmak noktas?nda bir toplant? düzenledi. 11 Ocak Sal? günü MTB ev sahipli?inde gerçekle?tirilen toplant?da MTB Meclis Ba?kan? U?ur Özen, Yönetim Kurulu Ba?kan? Hur?it Öztürk, MUTSO Yönetim Kurulu Ba?kan? Mustafa Ercan, FTSO Yönetim Kurulu Ba?kan? Osman Ç?ral?, M?TSO Yönetim Kurulu Ba?kan? Re?it Özer, BODTO Yönetim Kurulu Ba?kan? Mahmut Serdar Kocadon ve MTO Yönetim Kurulu Ba?kan? Mutlu Ayhan üyelerinin ba?l?ca sorunlar?n? dile getirerek ortak sorunlar? de?erlendirdiler.

Borsa ve Oda Ba?kanlar? yap?lan ön görü?menin ard?ndan, Mu?la Valisi Orhan Tavl? ile bir araya geldi. Mu?la S?tk? Koçman Üniversitesi(MSKÜ) Rektörü Prof. Dr. Hüseyin Çiçek’in de kat?l?m sa?lad??? toplant?da, 2021 y?l?na ili?kin de?erlendirmeler yap?l?rken, 2022 y?l? için ekonomik aç?dan f?rsat ve tehditler de?erlendirildi. Artan enerji ve akaryak?t maliyetlerinin i?letmeler üzerindeki yans?malar? görü?ülürken Borsa ve Odalar?n çal??ma ve projeleri hakk?nda görü? al??veri?inde bulunuldu.

Vali Orhan Tavl?’ya aktar?lan Borsa ve Oda üyesi i?letmelerin ba?l?ca sorunlar? ?u ?ekilde:

• Ekonomi piyasalar?ndaki dalgalanma, yükselen (de?i?ken) kur fiyatlar?, büyük tedarik firmalar?n?n ekranlar?n? kapatmas? sat??? durdurmas?,  stokçuluk, hammadde fiyatlar?, üretim maliyetleri vb. nedenlerle tüm ürünlerdeki ciddi fiyat art??lar?, piyasada ürün bulunamamas?na neden olmaktad?r. Ayr?ca karl?l???n azalmas? ve maliyetlerin art??? bir çok i?letmenin hayat?n? sürdürmesi aç?s?ndan tehdit olu?turmaktad?r.
• Ayn? marka ürünlerin zincir marketler ile yerel esnaftaki sat?? fiyatlar?ndaki ciddi farkl?l?klar söz konusu. Ayr?ca zincir marketlerin ?ehir merkezlerinde bulunmalar? ve indirimli geni? ürün yelpazeleri market/ bakkal esnaf?n?n rekabet edebilmesini zorla?t?rmaktad?r. Ayr?ca zincir marketlerde temel ihtiyaç maddeleri d???nda sezonluk sat?lan her türlü ürün; çiçek, k?rtasiye, beyaz e?ya, mobilya, tekstil, h?rdavat, otomobil aksesuarlar?, plaj ürünleri gibi ürünler yine bu i? kollar?ndaki yerel i?letmelerin i?lerine balta vurmaktad?r. Ticaret Bakanl???n?n, bakanl???n kurulu?un temel sebebi olan i?letmeleri yaln?z b?rakmamalar?, yerel i?letmelere sahip ç?kmalar? gerekmektedir.
• Asgari ücret ile birlikte uygulanan istihdam politikas?n?n sürdürülebilir olmad???, hükümet taraf?ndan ek destek sa?lanmad??? takdirde istihdam sekteye u?rayacakt?r.
• Sanayi, imalat sektörleri ba?ta olmak üzere kalifiye personel ve eleman eksikli?i söz konusu.
• E?itim sektöründe ö?rencilere verilecek hizmet bedelinin aylar öncesinden belirlendi?i ve sabit fiyat üzerinden sözle?meler yap?ld??? için artan maliyetler piyasa ko?ullar?ndaki afaki olumsuzluklar?n mü?terilere yans?t?lamamas? ciddi gider art???na neden olmu?tur. Ayr?ca ailelerin al?m güçlerinin dü?mesi de ciddi derecede ö?renci kayb?na yol açm??t?r.
• Diyetisyenlerin Türkiye Diyetisyenler Derne?i gibi birkaç dernek d???nda kurumsal birli?i olmad???ndan, fiyat belirleyen bir mekanizma bulunmamaktad?r. Bu nedenle sektörde diyetisyen ad? alt?nda var olan birçok ruhsats?z i?letme kay?t d??? ekonomiye sebep olmaktad?r.
• ?limizde büyük ölçekli planda (1/100.000 – 1/25.000) ve sanayi alanlar?nda yer seçimi yaparak yat?r?m veya depolama yapmak isteyen yat?r?mc?lar?n Mu?la Büyük?ehir Belediyesinin belirlemi? oldu?u 25 hektarl?k alanda yer seçimi yap?lma zorunlulu?undan dolay? bölgemizde yer alamamalar? ve ba?ka illere kaymaktad?r.
• Pos makinalar?ndan al?nan fiziki bak?m ve servis ücretlerinin kald?r?lmas?.
• “Fethiye Sualt? Tarih Park?” projesi için yasal izin süreçlerinin uzun olmas?.
• Koronavirüs (COVID-19) salg?n? turizm ve seyahat alan?nda mü?teri/tatilci tercihlerini etkilemi?, villa, daire vb. kiralama gibi taleplerinde gözle görünür art?? ya?anm??t?r. Villa kiralama sektöründe ya?anan say? art???n?n kontrolsüz ve denetimsiz bir ?ekilde gerçekle?mesinden dolay? konaklama sektörü aç?s?ndan haks?z rekabet ortam? do?mu?tur. Ayr?ca Konaklama tesislerinden istenen  belge say?lar?n?n fazlal??? da tesisleri zaman, personel, harç vb. yükümlülükler ile kar?? kar??ya b?rakmaktad?r. Bu durum hem turizmcilerin rekabet gücünü azaltmakta hem de kay?t d??? ekonominin artmas?na neden olmaktad?r.
• Turizm i?letmeleri her y?l sezon ba??nda yenileme yat?r?mlar?nda finansman sa?lamak ko?uluyla ihtiyaçlar?n? kar??lad??? banka kredileri, son dönemde artarak %36-40 seviyesine ç?km??t?r. Bu da i?letmelerin kredi alamamas?na ve yeni yat?r?mlar?n? hayata geçirememesine sebep olmaktad?r. Bu durum i?letmelerin kalitelerinin dü?mesine sebep olacak ve ziyaretçilerin ilimizi tercih etmemelerine neden olacakt?r.
• Ticaret Bakanl???’n?n ekmek azami fiyat tarifesi ile ilgili görü?leri ço?u zaman f?r?nc?l?k faaliyeti ile i?tigal eden i?letmelerin ham madde, akaryak?t, personel gideri, su, elektrik, SGK, vergi ve asgari ücretlerdeki art?? gibi sebeplerden dolay? ekmek için istedikleri hakl? fiyat art??? taleplerine uygun dü?memektedir. Serbest piyasa ekonomisinde sadece üst s?n?r?n belirlendi?i ekmek azami fiyat?n?n sektörün ve Ticaret ve Sanayi Odalar?n?n art?? talebine ra?men yap?lmamas? her seferinde üyelerimiz nezdinde Odalar?m?z? zor duruma dü?ürmektedir. Hatta baz? il ve ilçelerimizde Esnaf Odalar? ve Ticaret Odalar?n?n tarifeleri de farkl?l?k göstermekte, durum oldukça s?k?nt?l? bir hal almaktad?r. Temel ihtiyaç maddesi olan ekmek azami fiyat?n?n halk?n al?m gücünü zorlamayacak ancak üretici firmalar?n artan fiyatlar?n yol açt??? maliyet art??? nedeniyle zarar etmesini önleyecek çerçevede Odalar denetiminde belirlemesinin sa?lanmas? ve ekmek özelinde olu?an bask?n?n serbest b?rak?larak piyasaya fiyat belirleme inisiyatifinin sa?lanmas?; Ticaret ve Sanayi Odalar? ile Esnaf Odalar?n?n belirledi?i tarifede yeknesakl???n hayata geçirilmesi talep edilmektedir.
• At?l durumuyla gündeme gelen ‘Telmessos Antik Tiyatro’sunun ekonomiye kazand?r?lmas?.
• Çimentoya yap?lan zamlar sektör temsilcileri taraf?ndan 15 gün boykot edildi. % 10 indirimin ard?ndan % 40 zam yap?ld?. Ayr?ca sektörde mevcut olan % 75 ihracat % 25 iç piyasa zorunlulu?u % 50 ihracat % 50 iç piyasa zorunlulu?u getirilmesi durumunda hem ürün bulmakta zorlan?lmaz hem de fiyat biraz daha dengeli olacakt?r.

Toplant?da ayr?ca, t?bbi cihaz firmalar?n?n iki y?ld?r kamudan almay? bekledikleri ödemelerin verilmeye ba?land???, ya?anan ma?duriyetin giderilmesi ad?na sevindirici bir geli?me oldu?u kaydedildi.

Toplant?n?n ard?ndan, görü?ülen bu sorunlardan haz?rlanan raporun, Mu?la Borsa ve Odalar?n?n ortak görü?ü ve talebi olarak TOBB’a iletilmesi planlanmaktad?r.